Τετάρτη 23 Μαΐου 2012

Η χώρα μας

81 π.Χ., οι Κινέζοι έλεγαν:

_Ο λαός κυβερνάται με την καλλιέργεια των πολιτικών αρετών. Όταν οδηγείται από την αρετή, μένει τίμιος. Σπρωγμένος από τη δίψα του κέρδους, διαφθείρεται.

(Αυτό είναι το εκλογικό σώμα μας)

_Όταν ο πατέρας κατέχει μια θέση στην αυλή, ο γιος θεωρεί οτι όλα του είναι επιτρεπτά. Όταν οι σύζυγοι έχουν μια θέση στην αυλή, οι γυναίκες τους θεσπίζουν τους νόμους στα σαλόνια.

(Αυτοί είναι οι πολιτικοί μας)

_Η οικονομία χρειάζεται προγραμματισμό. Και τα ζητήματα που αφορούν την οικονομία δε μπορούν να γίνουν κατανοητά, παρά μόνο από τους ειδικούς και όχι από το πλήθος.

(Αυτός είναι ο λαϊκισμός μας)

_Όταν οι ηγεμόνες ορέγονται τα πλούτη, οι αξιωματούχοι τους είναι λαίμαργοι. Όταν οι αξιωματούχοι είναι λαίμαργοι, οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι άπληστοι. Όταν οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι άπληστοι, ο λαός γίνεται κλέφτης.

(Αυτή είναι η χώρα μας)

Ε.

Τρίτη 22 Μαΐου 2012

Η ήττα της δραχμής...

Είναι περισσότερο από προφανές σε όλους ότι για άλλη μια φορά ζούμε ένα δίλημμα, το τελευταίο μέχρι το επόμενο πιθανότατα, με κεντρικό ερώτημα το ευρώ (=ΕΕ, ευρωζώνη κλπ) ή τη δραχμή και την έξοδο από την ΕΕ. Προτού προχωρήσω στο συλλογισμό μου, θα ήθελα να σημειώσω ότι με βάση το Κοινοτικό Δίκαιο, δεν προβλέπεται αποχώρηση μιας χώρας από την Ευρωζώνη και το κοινό νόμισμα, είτε οικειοθελώς είτε κατ'επιβολή από τις άλλες χώρες. Προβλέπεται όμως η οικειοθελής αποχώρηση από την Ευρωπαική Ένωση στο συνολό της και αυτό εμμέσως πλην σαφώς δίνει τη δυνατότητα αποχώρησης από το κοινό ευρωπαικό νόμισμα, μιας και η έξοδος από την ΕΕ λύει (κατόπιν διαπραγματεύσεων βέβαια) τις όποιες συμφωνίες (και τη συμμετοχή στην ευρωζώνη φυσικά). Για τους ενδιαφερόμενους θα πρότεινα προς ανάγνωση το σχετικό report της ECB (με ημερομηνία 10/12/2009, που σε κάνει να αναρωτιέσαι αν και τι ήξεραν/περίμεναν). Η ειρωνεία (?) της υπόθεσης είναι ότι η μελέτη είναι ενός έλληνα νομικού συμβούλου της ΕΚΤ (!) και έχει εκδοθεί/υιοθετηθεί από την ίδια την ΕΚΤ.

Έτσι λοιπόν, βασικός και πρωταρχικός λόγος που η κοινή γνώμη, οι πολιτικοί, τα μμε (?) κλπ απεύχονται την αποχώρησή μας από το ευρώ, είναι η φοβία (δικαιολογημένη απολύτως κατ'εμέ) για την επιβίωση της χώρας, η πιθανότατη αδυναμία τροφοδοσίας της χώρας με πρώτες ύλες, τροφιμα, φάρμακα, αγαθά, η ανυπαρξία του παραγωγικού ιστού με την ταυτόχρονη κατάρρευση του κοινωνικού ιστού τα τελευταία 2 χρόνια, ο κίνδυνος στα εθνικά μας θέματα σε μια ιδιαίτερα ευάλλωτη στιγμή για αυτά και τέλος (αλλά όχι μόνο) η βεβαιότητα πως το υποτιμημένο εθνικό νόμισμα θα οδηγήσει στην άλωση των περιουσιών, των πόρων και των οικονομιών μιας ζωής για πολλούς έλληνες. Μια κατάσταση που ουσιαστικά θα επιβραβεύσει όσους είτε νόμιμα είτε (ακόμη χειρότερα) παράνομα έβγαλαν χρήματα (μαύρα συχνά) στο εξωτερικό και θα τιμωρήσει όσους στήριξαν το ελληνικό σύστημα κρατώντας τις περιουσίες τους εντός, με αποτέλεσμα την υποτίμησή τους μετά την ενδεχόμενη επιστροφή σε εθνικό νόμισμα.

Ας υποθέσουμε όμως, ως υπόθεση εργασίας, ότι η Ευρώπη αποφασίζει σε μια κρίση φιλελληνισμού και γενναιοδωρίας να πράξει ότι χρειάζεται για να μη συμβούν τα περισσότερα από αυτά τα δεινά. Με ένα σπουδαίο σχέδιο Μερκελ (κατά το Μαρσαλ) η Γερμανία και η Ευρώπη αποφασίζει να στηρίξει την Ελλάδα στην έξοδό της από το ευρώ, δίνοντάς της ότι χρειάζεται για να σταθεί στα πόδια της. Τροφοδοσία, πρώτες ύλες, καύσιμα, ενέργεια, επενδύσεις, περίοδο χάριτος 10-15 χρόνια, βουνά από πιλάφια, ουρί του παραδείσου, γενικώς οτιδήποτε. You name it, you get it.

IF that, λοιπον, then... τι κανει η χώρα? τι αποφασίζουμε? τι θα πετάμε στη φοντάνα ντι τρεβι όταν πηγαίνουμε στη Ρώμη έχοντας αφήσει πια τις στιγμές που ζούμε σήμερα, πίσω στο παρελθόν σαν κακό όνειρο? ευρώ η' δραχμή? Για να αποφασίσουμε όμως πιστεύω πως πρέπει να σκεφτούμε το μόνο που δε μας λέει κανείς αυτή την περίοδο.

Η Ελλάδα που ηττάται αυτή τη στιγμή είναι η Ελλάδα της ΄δραχμής'. Οι πολιτικοί και οι πολιτικές που γεννήθηκαν εντός αυτής και μας έφεραν εδώ, ηττούνται κατά κράτος σήμερα. Με ένα ανύπαρκτο πολιτικό δυναμικό, το οποίο είναι ανίκανο να κάνει τις παραμικρές τομές στην Ελλάδα, ανίκανο να εμπνέυσει και να διαχειριστεί την απλούστερη κρίση, η έξοδος από το ευρώ θα ισοδυναμούσε με τεράστιο πισωγύρισμα σε ιδέες, αντιλήψεις και λογικές που όχι μόνο δεν έχουν πεθάνει αλλά υπάρχουν ακόμη έντονες στην ελληνική κοινωνία. Κομματισμός, αναξιοκρατία, βόλεμα, διαφθορά, νεποτισμός, οικογενειοκρατία, ωχαδερφισμός και όλα όσα μπορεί να σκεφτεί και να φανταστεί κανεις ζουν αναμεσά μας όπως πρώτα, απλά κρυμμένα. Η ζύμωση τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο δεν έχει καν αρχίσει με σοβαρότητα για να πάρει μορφή και τα τόσα χρόνια λαικισμού, ψεύτικων και δανεικών ονείρων κλπ έχουν διαβρώσει το DNA της κοινωνίας μας.

Η δραχμή θα είναι το ναρκωτικό μας και πάλι. Θα ξανακυλήσουμε στις χειρότερες εξαρτήσεις μας. Η επιστροφή στο παρελθόν, σε ένα παρελθόν που μας έφερε ως εδώ, θα είναι η επιβράβευση των πιο αχρείων μερών της ελληνικής κοινωνίας, αυτών που τώρα εγκαταλείπουν το παλιό καράβι και πηδάνε σαν ποντίκια σε άλλα διερχόμενα βαπόρια για να επιζήσουν. Ανοίγεις τα κανάλια στην τηλεόραση και βλέπεις τα ίδια πρόσωπα, με τις ίδιες φράσεις, τις ίδιες σκέψεις, την ίδια ανικανότητα, τον ίδιο λαικισμό (τη μεγάλη κατάρα και το μεγάλο βάσανο της ελληνικής κοινωνιας και πολιτικής σκηνής), με διαφορετικό ίσως περιτύλιγμα. Απογοητευτικό σκηνικό μιας πολιτικής σκηνής σε απόλυτη σήψη, ανικανότητα και φθορά. Ανίκανη να διαχειριστεί, εμπνεύσει, οδηγήσει τη χωρα κάπου, οπουδήποτε.

Γι αυτό η παραμονή της χώρας στο κοινό νόμισμα δεν είναι μια οικονομική επιλογή αλλά μια επιλογή για το ποια Ελλάδα θέλει ο καθένας πλέον. Με τις στρεβλώσεις και τα προβλήματα έχει ξεκινήσει μια διαδικασία μεταβολής, αλλαγών, μετασχηματισμών που δεν πρεπει να σταματήσει. Η επιλογή αυτή δεν είναι μια οικονομοτεχνική επιλογή αλλά μια επιλογή αξιών και αρχών.



Κυριακή 20 Μαΐου 2012

Δυο σκέψεις

Από την αρχή της κατάστασης, το άγχος μου ήταν πως η μνημονιακή πολιτική είχε ένα και μοναδικό -πλην όμως τεράστιο- ψεγάδι: Δεν υπήρχε περίπτωση να εφαρμοστεί.

Και στο μικρό μου μυαλό, το να χρησιμοποιείς ένα draft μνημονίου άλλης χώρας αλλάζοντας απλώς το όνομα, την ημερομηνία και τους υπογράφοντες, παίζοντας με τις ζωές μερικών εκατομμυρίων, σε εκθέτει. Τουλάχιστον..

Ξέχασαν όσοι έστησαν το κάθε μνημόνιο πως δεν είναι software που το φορτώνεις και τρέχει.Έχει παραμέτρους, μεταβλητές και πολλούς αστάθμητους παράγοντες. Όλοι αυτοί που μοίραζαν λεφτά για να τρέφεται το περιττό λίπος της χώρας όλα αυτά τα χρόνια, θα έπρεπε να ξέρουν πως το λίπος αυτό ΔΕΝ εφαρμόζει μακρόπνοες πολιτικές. 

Τι πρέπει να γίνει; Τώρα, να αρχίσει η ζύμωση του εκλογικού σώματος - όπως ήδη γίνεται - να μην επικρατεί πανικός του τύπου "έρχεται η αριστερά, όλοι Αντώνη Σαμαρά" και να ευχηθούμε σε μερικά χρόνια να είμαστε ικανοί να εκλέξουμε μια κυβέρνηση που θα μπορεί να δει λίγο πιο πέρα από τη μύτη του τελευταίου έλληνα πολίτη - που για την ιστορία θα έπρεπε η ψήφος του να μετράει για 1/2.

Ε.

200 χρόνια μετά..

Ήταν ο Ουγκώ που είχε πει ότι η Γαλλία είναι το εκκρεμές της Ευρώπης. Και αλήθεια, αυτό έχει συμβεί όχι μόνο μία φορά: όπου χτυπάει η Γαλλία, ακολουθούν οι υπόλοιποι.

Ίσως μάλιστα κάτι αντίστοιχο να συμβαίνει και σήμερα. Περίοδο κατά την οποία το σύστημα που έχει δομηθεί δείχνει να χρειάζεται μια γερή κλωτσιά, χαμηλά. Μια κλωτσιά να το πονέσει τόσο ώστε το βάλει στον ίσιο δρόμο, αλλά δε θα το σκοτώσει. Ίσως αυτό να σημαίνει οτι θα κινηθούμε -ή οτι κινούμαστε- σε τεντωμένο σκοινί. Ποια τομή ομως δεν πονάει.

Ε.

Σάββατο 19 Μαΐου 2012

Υπάρχει ελπίδα?

Μετά λύπης μου είδα, σε εκπομπή διαλόγου κρατικού καναλιού, εκπρόσωπο "μεγάλου  κόμματος" του λεγόμενου "φιλο-μνημονιακού μπλοκ" να εξηγεί το πως αντιλαμβάνεται το κόμμα του την αναδιαπραγμάτευση του μνημονίου και τί εννοεί λέγοντας "ανάπτυξη".
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του δημοσιογράφου-συντονιστή της συζήτησης, ο βουλευτής-εκπρόσωπος του κόμματος είπε μεταξύ άλλων ότι το χαράτσι της ΔΕΗ θα καταργηθεί. Τα ισοδύναμα μέτρα που θα εξασφαλίσουν για τον προϋπολογισμό τα αντίστοιχα έσοδα, θα εστιάσουν στην ενθάρρυνση της οικοδομικής δραστηριότητας (!) μέσω παραχώρησης δημόσιας γης για το σκοπό αυτό και φορολόγηση της υπεραξίας των ακινήτων που θα πωληθούν. Έτσι, θα τονωθούν τα περίπου 500 επαγγέλματα που εμπλέκονται στον χώρο "της οικοδομής", θα υπάρξει ανάπτυξη και θα προκύψουν έσοδα από τη φορολογία........

Δεν ξέρω τί είναι πιο απογοητευτικό: Η προχειρότητα των επιχειρημάτων, η λαϊκιστική προσέγγιση, ή ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι αντιλαμβάνονται την ανάπτυξη και οραματίζονται μια αναπτυγμένη Ελλάδα ?  Φοβάμαι πάντως πως αυτοί οι "κάποιοι" είναι πολλοί. Πάρα πολλοί!

Paul Krugman

Πέμπτη 17 Μαΐου 2012

Debate cont'd

Αγαπητοί φίλοι, συνεχίζω το debate μας, με ανάρτηση διότι μου ...βγήκε μεγάλο το κείμενο και δεν γινόταν αποδεκτή σαν απάντηση στα προηγούμενα (όριο 4096char).

Όντως διαφωνούμε για το θέμα του μισθολογικού κόστους, αλλά δεν είναι ανάγκη και να συμφωνήσουμε ομολογώ. Ο διάλογος δεν πρέπει απαραίτητα να καταλήγει σε συμφωνία, αρκεί να καταλήγει σε κατανόηση αλλήλων και στο ότι ...υπάρχει διαφωνία :)

Ας περάσουμε στο θέμα του ελλείματος. Η Ελλαδα το 2011 πληρωσε για τοκους περι το 7.3% του ΑΕΠ και το ελλειμμα της εκλεισε στο 9.1% του ΑΕΠ, εχουμε δηλαδη ενα 2% πανω κατω του ΑΕΠ πρωτογενες ελλειμμα. Για αυτο και ακουμε για την αναγκη μέτρων ύψους περι τα 4-4.5δις ευρω. Τα στοιχεια υπάρχουν διαθέσιμα από την ΕΛΣΤΑΤ αλλά και τον προυπολογισμό του 2012 που δείχνει την εξέλιξη της πληρωμής τόκων, όπως και τα εσοδα και έξοδα του Δημοσιου με τις αναθεωρήσεις που συνέβησαν.

Η σημαντική αυτή μείωση του πρωτογεννούς ελλείμματος δεν είναι απλά θέμα φορολόγησης η' υπερφορολόγησης. (Ποιος μπορεί να ξεχάσει την εξωφρενική συμπίεση του ΠΔΕ για παράδειγμα). Μπορεί να μας φαίνεται έτσι αλλά αυτό συστημικά δεν είναι σωστό μιας και η υπερφορολόγηση έρχεται να καλύψει το κενό της φοροδιαφυγής. Κοινωνικά χαρακτηρίζεται ως υπερφορολόγηση και ιδίως των αδυνάτων, αλλά συστημικά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο μιας και τα έσοδα από φόρους δεν είναι ιδιαίτερα υψηλότερα τα τελευταία έτη. Το 2011 ήταν αυξημένα κατά 0.2% του ΑΕΠ μόνο (στοιχεία προυπολογισμού). Υπάρχει βέβαια μια αλλαγη στο συσχετισμό μιας και είναι μειωμένα τα έσοδα από έμμεσους φόρους (μείωση κατανάλωσης) και αυξημένα τα έσοδα από άμεσους φόρους και από τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα (βλ. τέλη, χαράτσια κλπ). (Να θυμήσουμε ότι το 2009, μετά από μια εξαιρετική εισπρακτικά χρονία το 2008, είχαμε σημαντικά χαμηλότερα έσοδα, προεκλογικη χρονια γαρ, καταρρευση εισπρακτικου μηχανισμου, κακες, κακιστες επιλογες κυβερνητικες.)

Παρασκευή 11 Μαΐου 2012

Debate

Παραθέτω μια σειρά ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ του Δρος Γιώργου Πάντου (ΓΠ), του Δρος Θόδωρου Καρούμπαλη (ΘΚ) και εμού (ΠΚ) σχετικά με την πορεία του τόπου μας και την αγωνία που μας διακατέχει για το μέλλον. Κανείς μας δεν είναι οικονομολόγος, αλλά προσπαθούμε με όπλο την κοινή λογική να κατανοήσουμε την καλύτερη, ή έστω τη λιγότερο χειρότερη πορεία για τη γενιά μας.

ΓΠ: Χρειάζονται πολλές μεταρρυθμίσεις που κανείς δεν έχει τα κότσια να τις κάνει και αντ’αυτού κάνουν εγκλήματα (π.χ. αντί να κάνουν απολύσεις στο Δημόσιο, κατεβάζουν τους μισθούς σε επίπεδα εξαθλίωσης και στη συνέχεια θα αναγκαστούν να κάνουν KAI απολύσεις).  ΟΜΩΣ, τί προοπτική έχουμε αν καταβάλλουμε το 80% του ΑΕΠ για εξόφληση δανείων/τόκων? Δεν είναι αυτό αργός θάνατος? Έχουν βάση προτάσεις όπως π.χ. της Παναρίτη για πάγωμα αμυντικών δαπανών για κάποια χρόνια με εγγύηση της εδαφικής μας ακεραιότητας από την ΕΕ? Δε νομίζω...


Δευτέρα 7 Μαΐου 2012

Αναβιώνω το μπλογκ γιατί έχω πολλές σκέψεις και θέλω να τις γράψω εν θερμώ. Λοιπόν, τα ψέματα τελείωσαν... Ο λαός αποφάσισε ότι προτιμάει τα πρόσωπα που του χαιδευουν τα αυτιά και όχι την κοινή λογική. Όπως πολύ σωστά γράφει και ο Τάκης Μίχας εδώ, χθες έδωσε τη νίκη στους τρεις πόλους (ΣΥΡΙΖΑ, Ανεξάρτητους Έλληνες, Χρυσή Αυγή) που επέλεξαν την άσκηση βίας, φραστικής και φυσικής. Στη Δημοκρατία, η απόφαση του λαού πρέπει να είναι σεβαστή όποια και να είναι. Πάντως δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι στις κρίσιμες στιγμες της ιστορίας μας, όποτε είχαμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε λαϊκισμό και λογική, η απόφαση ηταν ξεκάθαρα υπέρ του πρώτου. Η ιστορία μένει να δείξει τα αποτελέσματα και της χθεσινής επιλογής.